W dzisiejszym poście chcemy poruszyć temat początku akcji jakim jest niewątpliwie zagrywka. Przeanalizowaliśmy razem dwa sezony (19/20 oraz 20/21) żeby dokładnie opisać ciekawe zależności zagrywki oraz w dalszej konsekwencji w przyjęciu. Warto od razu zaznaczyć, że efekt zagrywki jest zależny od przyjęcia. Jeśli przyjęcie ma efekt negatywny, zagrywka ma efekt pozytywny i odwrotnie.
Podział zagrywki
Zagrywka rotacyjna
Zagrywka stosowana jest najczęściej przez zawodników cechujących się większą siłą. Wynika to z faktu, że piłki w rotacji jest łatwiej przyjąć niż piłkę bez jej rotacji, więc potrzebujemy więcej siły. Zagrywkę rotacyjną przyjmujemy głównie odbiciem dolnym, z powodu dużej siły oraz rotacji odbicie sposobem oburącz górnym może sprawić wiele trudności.
Zagrywka float
Zagrywka wprowadzana jest zazwyczaj wcześniej niż zagrywka rotacyjna w cyklu szkolenia młodzieży. Jest najczęściej drugim etapem szkolenia (po zagrywce stacjonarnej). W przeciwieństwie do zagrywki rotacyjnej poprawnie wykonana zagrywka typu float charakteryzuje się brakiem rotacji piłki. U zawodników z dobrą techniką możemy zaobserwować, że zagrywka “skacze” na boki w trakcie lotu piłki, sprawia to że zagrywka jest cięższa do przyjęcia.
Efektywność zagrywki w zależności od kategorii wiekowej
Efektywność zagrywki obliczamy następująco: sumujemy zagrywki asowe, te które powodują negatywne przyjęcie u zespołu przeciwnego oraz te, które sprawiają, że po przyjęciu piłka wraca bezpośrednio na stronę zespołu zagrywającego, od nich odejmuje się błędy popełnione w polu serwisowym i całość dzieli się przez liczbę wszystkich wykonanych zagrywek.
Na podstawie danych zgromadzonych podczas finałów Mistrzostw Polski poszczególnych kategorii wiekowych w sezonie 2019/2020 możemy zaobserwować pewne zależności. Nietrudno zauważyć, że wraz ze wzrostem kategorii wiekowej spada efektywność zagrywki. Jedynym wyjątkiem jest tu efektywność zagrywki juniorek która jest nieznacznie wyższa niż tej samej zagrywki na etapie kadetki. Można przypuścić, że jest to spowodowane tym, że ogólnie jest tendencja że łatwiej nauczyć dobrej zagrywki niż dobrze przyjmować. Wyraźnie widać również, że na każdym etapie efektywność zagrywki dziewczyn jest znacząco wyższa, niż efektywność zagrywki chłopców. Może to mieć ogólny związek z wysokością siatki w kategoriach żeńskich oraz męskich. Parabola lotu piłki w przypadku kategorii żeńskich jest bardziej płaska niż w kategoriach męskich, stąd zagrywka jest trudniejsza do przyjęcia. Jako że zagrywka rotacyjna wiążę się z większym ryzykiem i w związku z tym jej efektywność jest niższa, jako że obarczona jest większą liczbą błędów, jednak przynosi również wymierne korzyści.
Analizując dane pochodzących z finałów Mistrzostw Polski 2020/2021, możemy zauważyć, że spadek efektywności jest znacznie mniejszy wśród kategorii męskich (jedynie 3%, podczas gdy w poprzednim sezonie wynosił aż 11%), natomiast wśród kategorii żeńskich zaszła odmienna sytuacja, gdyż widzimy, że efektywność serwisu juniorek była o niecałe 5% wyższa, podczas gdy w sezonie 2019/2020 obniżała się o 7%. Patrząc na poszczególne typy zagrywek, wśród chłopców spadek efektywności floata był ledwo zauważalny, zaś u dziewczyn znacznie wzrosła. Jako że turnieje finałowe najmłodszych kategorii wiekowych odbędą się dopiero we wrześniu, są one tu pomijane.
Można zauważyć, że, wraz ze wzrostem kategorii wiekowej spada ilość asów, czyli bezpośrednich, punktowych korzyści, które przynosi zagrywka. Może być to związane z faktem, że zwiększają się umiejętności zawodników przyjmujących i są w stanie coraz lepiej poradzić sobie z odbiorem wymagających serwisów. Następuje z kolei wzrost liczby błędów popełnianych w polu serwisowym, gdyż gracze podejmują większe ryzyko podczas wykonywania tego elementu.
Typy zagrywki w zależności od kategorii wiekowej
Wśród dziewczyn grających w kategoriach młodzieżowych dominującą zagrywką jest float. Zarówno w młodziczce jak i w kadetce ilość zawodniczek wykonujących zagrywkę tego typu zdecydowanie przekracza 80%. W niewielkim stopniu wzrasta popularność zagrywki rotacyjnej w najstarszej kategorii młodzieżowej, jednak jest to wciąż jedynie 20%.
Wracając na chwilę do wykresu przedstawiającego porównanie efektywności poszczególnych typów zagrywek możemy zaobserwować, że jest ona zdecydowanie wyższa dla floata niż dla zagrywki rotacyjnej.
Również patrząc ponownie na liczbę asów i błędów, które generują odpowiednie rodzaje zagrywki w kolejnych kategoriach wiekowych zwróćmy uwagę no to, że powoduje ona w starszych kategoriach wiekowych znacznie mniej błędów, a w dalszym ciągu może przynieść korzyści punktowe.
Pośród chłopców zagrywka rotacyjna cieszy się znacznie większą popularnością. Już w najmłodszej kategorii wiekowej wykonuje ją blisko 45% zawodników, zaś wśród najstarszych ich liczba wzrasta do 60%.
Efektywność serwisu w kadecie jest niewiele wyższa niż w juniorze, natomiast efektywność zagrywki rotacyjnej znacznie spada w wyższej kategorii wiekowej. Dzieje się tak dlatego, że przynosi ona coraz mniej punktów bezpośrednich, zaś powoduje większe zdecydowanie straty. W zagrywce typu float korzyści punktowe również ulegają zmniejszeniu, jednak maleje też liczba pomyłek, co może być związane z rozwojem technicznym graczy.