Sezon wakacyjny właśnie dobiega końca, jednak sezon siatkówki plażowej wcale nie zamierza zwalniać tempa. W tym artykule przedstawimy jak wyglądają najważniejsze rozgrywki siatkówki plażowej na świecie oraz jak plażówkę można kodować i jakie są różnicę względem rozgrywek w hali. 

Trochę o rozgrywkach…

W rozgrywkach siatkówki plażowej sezon rozpoczyna się europejską wczesną wiosną a kończy zimą. Dlaczego piszę europejską? W trakcie gdy grzejniki grzeją w mieszkaniach, w odległych zakątkach świata rozgrywane są właśnie turnieje siatkówki plażowej. Jak można się domyśleć istnieją w tej dyscyplinie Mistrzostwa Świata, Mistrzostwa kontynentów, Mistrzostwa poszczególnych krajów. Jest to dla nas praktycznie oczywiste i znane ze sportów drużynowych. Jednak ciekawymi rozgrywkami jest Beach Pro Tour, który można powiedzieć jest taką ligą składającą się z turniejów o trzech stopniach: 

• Elite 16
• Challange
• Futures.

Rozgrywki te trwają w bieżącym roku od marca do grudnia, kiedy rozgrywany jest wielki finał tour-u.

Hierarchia rozgrywek

• Elite 16 – najważniejszy pod względem poziomu turniej w cyklu Beach Pro Tour. W turnieju głównym biorą udział 16 zespołów kobiet oraz 16 zespołów mężczyzn (12 drużyn zgłoszonych z najwyższym rankingiem oraz cztery drużyny spośród szesnastu z kwalifikacji dzień przed początkiem turnieju głównego). 
• Challange – O jeden stopień rangą niższy turniej niż Elite 16. W turnieju bierze udział 24 zespoły 
• Futures – Najniższy rangą spośród wszystkich turniejów w cyklu Beach Pro Tour, w którym bierze 16 par jednej bądź obu płci. 

Turnieje Elite 16 oraz Challange są organizowane z współpracą Volleyball World. Sprawa ma się natomiast inaczej w przypadku turniejów Futures, gdzie w Europie organizacją zajmuje się CEV (Europejska Federacja Siatkówki), a poza Europą Volleyball World

Zasady punktacji

Jak tłumaczę rozgrywki siatkówki plażowej lubię porównywać te event`y do tenisa. Ponieważ w tenisie również mamy drabinkę, różne turnieje o różnej randze na których zdobywane są punkty przypisywane dla każdego zawodnika. 

W poniższej tabeli przedstawiono ilość punktów zapisywanych na konto zawodnika. 

W chwili obecnej w pierwszej trójce mężczyzn znajdują się zespoły Norwegii, Szwecji oraz Kataru. 

Ranking jest układany nieco inaczej, ponieważ nie uwzględnia on wszystkich punktów. Zasady rankingu są jasne:

• Punkty z turniejów liczone są przez okres 365 dni po tym okresie wygasają
• Bierze się pod uwagę 8 najlepszych turniejów pod względem zdobytych punktów

Ranking, który jest dostępny na stronie światowej federacji aktualizowany jest w każdy poniedziałek po oficjalnym turnieju pod egidą FIVB. 

Nagrody pieniężne

Logicznym jest, że im wyższy rangą turniej to wyższa nagroda pieniężna. W poniższej tabeli przedstawiono pule nagród dla poszczególnych turniejów na jedną kategorię:

BPT Elite 16	US$150,000
BPT Challange	US$75,000
BPT Futures	US$5,000

Finał BPT

Innymi zasadami rządzą się finały Beach Pro Tour, które zostawiłem sobie na sam koniec. W finałach w obu kategoriach biorą udział 10 zespołów żeńskich i męskich. Po osiem najlepszych par z rankingu oraz dwie pary, które dostały możliwość gry za pośrednictwem dzikiej karty. Finały rozgrywane są na sam koniec rozgrywek i pula nagród dla obu kategorii w 2022 roku wynosiła US$800,000.

KODOWANIE SIATKÓWKI PLAŻOWEJ – Czym różni się siatkówka plażowa okiem statytyka? 

Między kodowaniem meczów rozgrywanych na piasku a kodowaniem meczów rozgrywanych w hali jest sporo rozbieżności. Oczywiście podstawową różnicą jest to, że na boisku znajduje się jedynie dwóch graczy, a nie sześciu jak w rozgrywkach halowych. Zawodnicy zawsze noszą tu numery 1 i 2, więc jest to zdecydowanie łatwiejsze do zapamiętania podczas scoutowania niż dowolną kombinację siedmiu numerów wybranych pomiędzy 1 a 99, gdzie w dodatku mogą zachodzić zmiany, czego nie zaobserwujemy śledząc mecze rozgrywane na plaży. 

W kwestii kodów mamy nieco różnic, które przedstawimy poniżej.

ZAGRYWKA – S

Zapisując zagrywkę na plaży rozróżniamy zagrywkę typu float oznaczaną symbolem M oraz rotacyjną z wyskoku, która nosi symbol Q. Efekty które występują to:

S# –  zagrywka asowa

S/ –  zagrywka, która powoduje że po przyjęciu piłka wraca bezpośrednio na stronę drużyny serwującej

S+ –  zagrywka przyjęta negatywnie

S- –  zagrywka przyjęta pozytywnie

S= –  błąd zagrywki

PRZYJĘCIE – R

W przyjęciu rozróżniamy na piasku mniej sytuacji niż w hali, przede wszystkim nie operujemy tu pojęciem przyjęcia perfekcyjnego (#) ani tzw. neutralnego (!). Mamy zatem jedynie:

R+ –  przyjęcie pozytywne – takie które umożliwia drugiemu z graczy swobodną wystawę 

R– –  przyjęcie negatywne – takie które utrudnia/ uniemożliwia drugiemu z graczy swobodną wystawę

R/ – przyjęcie po którym piłka wraca na stronę drużyny serwującej

R= – błąd przyjęcia

ROZEGRANIE – E

Podczas kodowania meczów siatkówki plażowej pomijamy zapisywanie tego elementu jeżeli został on wykonany pozytywnie. Symbol rozegrania pojawia się jedynie w dwóch przypadkach:

• jeżeli piłka po wystawie przeszła na drugą stronę siatki lub była niemożliwa do ataku i została przebita na drugą stronę, wówczas zapisujemy E/
• jeżeli popełniony został błąd wystawy, czyli błąd odbicia lub  po wystawie atak ani przebicie piłki na drugą stronę siatki było niemożliwe – wówczas zapisujemy E=

ATAK – A

Atak na plaży zapisujemy za pomocą kombinacji, które różnią się nieco od tych, których używamy scoutując rozgrywki halowe. Przede wszystkim siatkę dzielimy nie na 3 a na 5 częśći w taki sposób, że zaczynając od prawej strony przechodząc do lewej nadajemy im numery od 1 do 5:

Strefy 1 i 5 mają około po 1,5 metra szerokości, czyli atak został wykonany w nie większej niż taka odległość od antenki, natomiast pozostałe 3 strefy mają mniej więcej po 3 metry szerokości. 

Piłkę szybką oznaczamy symbolem X, natomiast piłkę wysoką – V. Dopisujemy do nich numer strefy z której wykonany był atak. Mamy zatem:

Rozróżniamy też ataki z drugiej piłki oznaczane symbolem C oraz wykonywane z daleka od siatki oznaczane symbolem Y, z odległości pomiędzy drugim a czwartym metrem:

Jeżeli wykonywane jest przebicie dołem lub palcami ma na celu przyniesienie punktu to oznaczamy je symbolem P i dopisujemy numer strefy z której wykonywane było, natomiast atak z piłki przechodzącej zapisujemy symbolem PR. 

Efekty ataków mamy następujące:

A# –  atak punktowy

A- – atak obroniony, po którym była kontynuowana akcja

A/ – atak zablokowany

A= – błąd w ataku

OBRONA – D

Zapisując element obrony na plaży wyróżniamy:

D+ –  obrona pozytywna, po której można wyprowadzić akcję

D/ –  obronę na drugą stronę siatki, lub taką po której wystawa nie była możliwa i trzeba ją było dostarczyć na drugą stronę siatki

D= – nieskuteczna próba podbicia piłki w obronie

BLOK – B

W elemencie bloku uwzględniamy:

B# – blok punktowy

B+ – wyblok

B/ – dotknięcie siatki w bloku

B= – blok-out, blok nieskuteczny po którym atak został skończony